Co to jest gestia transportowa?

Gestia transportowa

Gestia transportowa to zestaw praw i obowiązków związanych z planowaniem, organizacją oraz kosztami związanymi z przewozem towarów. Rozwiązanie to dotyczy zarówno importerów, jak i eksporterów. Czym gestia transportowa jest w praktyce? Jakie są jej plusy i minusy? Zapraszamy do lektury!

Czym jest gestia transportowa?

Gestią transportową (ang. management of carriage) nazywany jest zbiór praw i obowiązków związanych z planowaniem i organizacją transportu kupionych lub sprzedanych produktów. To pojęcie jest szczególnie istotne w kontekście działalności przedsiębiorców zajmujących się handlem międzynarodowym, czyli importem lub eksportem. Gestia transportowa jest integralną częścią umowy zawieranej między kupującym a sprzedającym. Przed rozpoczęciem współpracy obie strony precyzyjnie określają swoje odpowiedzialności związane z procesem transportu towarów. To obejmuje planowanie i organizację transportu, ubezpieczenie przewożonych produktów oraz przestrzeganie wszystkich regulacji prawa dotyczących transportu towarów przez daną krajową lub międzynarodową trasę.

Co zawiera gestia transportowa?

W umowie handlowej gestia transportowa jest określana przez ustalenia dotyczące:

  • przewozu — obejmuje to wybór środka transportu, trasę, termin realizacji oraz to, kto jest odpowiedzialny za załadunek, przeładunek i rozładunek towaru.
  • podziału i pokrycia kosztów — określa, jakie koszty związane z transportem ponoszą strony umowy i w jakim stopniu.
  • podziału ryzyka — ustala, które ryzyka związane z transportem są przypisane do konkretnych stron umowy.
  • odpowiedzialności za ubezpieczenie cargo — określa, kto jest odpowiedzialny za ubezpieczenie towaru i w jaki sposób ma być to zrealizowane.
  • obowiązku przeprowadzenia odprawy celnej — obejmuje zarówno odprawę celową wywozową (eksportową) i wwozową (importową).

Zasady i struktura gestii są zazwyczaj regulowane przez Międzynarodowe Reguły Handlu, czyli Incoterms. Incoterms (International Commercial Terms) to 11 formuł, podzielonych na 4 grupy: E, F, C oraz D, które precyzyjnie określają, jakie są podziały kosztów i ryzyka w konkretnych transakcjach handlowych. Formuły Incoterms 2020, choć nie stanowią norm prawnych (mają charakter dobrowolny), są stosowane powszechnie na całym świecie.

Skontaktuj się nami

 

Skorzystaj z usług naszej
firmy transportowej

Trzy rodzaje gestii transportowej

Istnieją trzy główne typy gestii transportowej, z którymi warto się zaznajomić, by dokładnie rozumieć, jak działają i kiedy są stosowane. Są to: gestia własna, obca oraz mieszana.

Gestia własna

To sytuacja, w której osoba sprzedająca lub kupująca (lub też eksporter/importer), zajmuje się samodzielnie organizacją transportu i ponosi wszystkie związane z tym koszty. Oznacza to, że kontrola nad procesem transportowym leży w gestii załadowcy lub odbiorcy, którzy decydują o przebiegu i zarządzają wszystkimi aspektami transportu.

Gestia obca

To sytuacja, w której usługa transportowa jest świadczona przez zewnętrzną firmę, często przez spedytora. W tym przypadku to spedytorzy lub zewnętrzna firma zajmują się ustalaniem szczegółów dotyczących przewozu, organizacją transportu i kontrolą procesu.

Gestia mieszana

To sytuacja, w której sprzedawca ponosi odpowiedzialność za towar do momentu jego dostarczenia do miejsca załadunku, a od tego momentu to kupujący przejmuje odpowiedzialność za towar i organizuje dalszy transport oraz wszystkie związane z nim aspekty. Model ten najczęściej wykorzystywany jest w transporcie morskim.

Gestia transportowa – wady i zalety

Wśród największych zalet gestii transportowej należy wymienić przede wszystkim korzystne warunki i terminy przewozu towarów, realny wpływ strony odpowiedzialnej za transport na jego przebieg, w tym na rodzaj i termin dostawy, a także na sam proces dokonywania transakcji handlowej oraz możliwość negocjowania korzystnych warunków przewozu i dostosowania warunków kontraktu handlowego. Do korzyści trzeba zaliczyć również potencjalne obniżenie kosztów przewozu, zwłaszcza gdy inny typ transportu jest nieopłacalny.

Należy jednak pamiętać, że istnieją również pewne wady tego rozwiązania. Kontrakt transportowy może wiązać się z pewnymi ryzykami, które warto uwzględnić. Jedną z wad jest ryzyko wzrostu kosztów transportu, szczególnie w przypadku transportu międzynarodowego np. koszty takie, jak przeładunek towarów i koszty kontenerów mogą okazać się wyższe, niż początkowo zakładano. Warto także zwrócić uwagę, że w niektórych przypadkach gestia transportowa może utrudnić znalezienie odpowiedniego przewoźnika, który zgodzi się pracować na określonych warunkach, co może wpłynąć na terminowość i rzetelność.

Gestia transportowa a spedycja morska

W transporcie drogowym zazwyczaj to sprzedawca ma kontrolę nad organizacją przewozu, co oznacza, że kupujący nie musi się martwić logistyką transportu. Jednak w przypadku transportu morskiego sytuacja jest nieco inna. Tutaj zazwyczaj koszty i organizacja transportu towarów leżą po stronie kupującego, co tworzy rodzaj gestii transportowej mieszanej. Sprzedawca dostarcza towar do miejsca załadunku, czyli do portu, a od tego momentu nabywca staje się odpowiedzialny za resztę trasy. Kupujący organizuje przewóz towaru z portu we własnym zakresie lub może skorzystać z usług firm specjalizujących się w transporcie morskim (spedycja).

Gestia transportowa – co musisz o niej wiedzieć? Podsumowanie

Każdy przedsiębiorca, zarówno eksporter, jak i importer, powinien być dobrze zaznajomiony z tematem gestii transportowej. Posiadanie wiedzy na temat korzyści wynikających z tego podejścia i dostępnych możliwości pozwala na optymalizację procesów transportowych oraz oszczędność środków z firmowego budżetu. W wielu przypadkach w transporcie krajowym wybierana jest gestia własna, gdyż tego typu rozwiązanie pozwala znacznie obniżyć koszta przewozu. Z kolei w przypadku międzynarodowych tras, częściej stawia się na gestię obcą lub mieszaną. Outsourcing transportu oznacza mniej zaangażowania w organizację przewozów, co daje więcej czasu na inne istotne aspekty działalności.